بررسی شیوع کاتاراکت در جمعیت روستایی سبزوار طی سال های ۸۳-۱۳۸۱

زمینه و هدف: کاتاراکت به کدورت های عدسی که باعث اختلال در عمل بینایی شود اطلاق می شود و عموما به یکی از چهار تیپ تقسیم می شود: مادرزادی، ناشی از تروما، ثانویه به یک بیماری و در نهایت نوع وابسته به سن. کاتاراکت عموما یک بیماری میان سالی و پیری است و عامل اصلی کم بینایی و نابینایی در کشورهای جهان است. هدف از مطالعه حاضر بررسی شیوع کاتاراکت در جمعیت روستایی شهرستان سبزوار است. مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی اپیدمیولوژی و مقطعی است. نمونه گیری از نوع خوشه ای است بوده که به طور تصادفی از چهل روستای سبزوار انتخاب شدند و جامعه آماری شامل کلیه کسانی بوده است که در روستاهای سبزوار اقامت داشتند. زمان مطالعه سال های 83-1381 بوده است. 2805 نفر با فاصله سنی 11 روز تا 92 سال شرکت کننده یک معاینه غربال گری اولیه در خانه های بهداشت و یا مراکز بهداشتی درمانی روستایی را داشته اند که این معاینه شامل انجام تست قدرت بینایی، رفلکس قرمز، رتینوسکپی و معاینه سگمان قدامی با چراغ قوه قلمی و افتالموسکپ بوده است. افرادی که اختلال بینایی داشته و یا رفلکس قرمزشان مختل بود، برای معاینه کامل چشم پزشکی به متخصص چشم ارجاع می شدند. یافته ها: میانگین سن مردان 27.84±22.507 سال (فاصله سنی 11 روز تا 84 سال و میانه سن 18 سال) و زنان 26.9±19.05 سال (فاصله سنی 14 روز تا 92 سال و میانه سن 21 سال) بود. شیوع کلی کاتاراکت 6 درصد بود. شیوع کاتاراکت در مردان و زنان به ترتیب عبارت بود از 7.8 درصد و 4.8 درصد. کاتاراکت وابسته به سن از جمله افراد با سابقه جراحی کاتاراکت با 5.62 درصد شایع ترین نوع بود. همچنین شایع ترین نوع کاتاراکت در هر دو جنس بر اساس محل آن (بافت شناسی)، نوع میکسد در دو چشم بود و شامل 52 نفر (34.4 درصد) بود. نتیجه گیری: با توجه به اطلاعات به دست آمده مبنی بر محدود بودن وجود مطالعات اپیدمیولوژیک مشابه در ایران، انجام مطالعات مشابه بیشتر می تواند در تخمین بزرگی کاتاراکت و اختلال بینایی ناشی از آن در نواحی مختلف روستایی مفید باشد چون تخمین بزرگی این اختلال قابل درمان و کنترل آن می تواند دارای مزایای فردی، اجتماعی و اقتصادی زیادی باشد.